Munzur Vadisi ve Munzur Gözeleri’ne Üst Düzey Koruma Statüsü
4 Şubat 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 9507 sayılı karar ile, Munzur ve Pülümür vadilerinin belirli alanları “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak ilan edildi. Bu kararla, bölgedeki su kaynakları ve Munzur Gözeleri’nin koruma alanı genişletilmiş oldu. “Karar olumlu” Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu üyesi Avukat Barış Yıldırım, kararı olumlu bir adım olarak değerlendirerek, Munzur Gözeleri’nin Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesi’ne dahil edilmesi gerektiğini vurguladı. Yıldırım, bu bölgenin Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN) kapsamında korunan birçok flora ve fauna türünü barındırdığına da dikkat çekti. Aleviler için kutsal bir alan Ayrıca, bölgenin Aleviler için kutsal kabul edilen bir alan olduğuna işaret etti ve yeni kararın, bu alanın en yüksek doğa koruma statüsüne kavuşturulması açısından sevindirici olduğunu belirtti. Yöre halkının ve çevre örgütlerinin mücadelesi sonuç verdi Bununla birlikte, 2023’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Munzur ve Pülümür vadilerinin koruma statüsü, 1. Derece Doğal Sit Alanı’ndan 2. Derece Doğal Sit Alanı’na düşürülmüştü. Bu karar, bölge halkı, çevreciler ve hukukçular tarafından tepkiyle karşılanmış, TMMOB Tunceli Şubesi tarafından da hukuki mücadele başlatılmıştı. Erzincan İdare Mahkemesi’nde görülen dava sonucunda, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Munzur Gözeleri bir kez daha 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilerek eski statüsüne kavuştu. Munzur vadisinin ekolojik önemi Avukat Barış Yıldırım, Munzur Vadisi’nin, bölgedeki nadir bitki türleri ve koruma altındaki vahşi hayvanlara ev sahipliği yapmasıyla ekolojik olarak çok değerli bir alan olduğunu belirtti. Bu kararın, bölgenin korunması ve korunmasına yönelik tüm doğal ve kültürel miras unsurlarının muhafaza edilmesi açısından tarihi bir öneme sahip olduğunu söyledi. Yeni düzenleme ile Munzur Gözeleri’ndeki ticari faaliyetler, yapılaşma ve insan müdahalesine karşı hiçbir şekilde izin verilmeyecek. Yıldırım, bu koruma statüsünün yalnızca bilimsel araştırmalar için geçerli olduğunu ve bölgenin doğal yapısının bozulmadan korunacağını belirterek, kararın çevre bilinci yüksek tüm paydaşlar için sevinç kaynağı olduğunu ifade etti. DERSİM/Hüseyin Yaşar Sezgin
‘38 tanığı Çiçek: “Çok acı çektik’
Dersim Katliamı tüm Dersimliler için dinmeyen bir yara. 4 Mayıs 1937’de Bakanlar Kurulu kararı ile başlatılan Dersim Katliamı’nın üzerinden bugüne 87 yıl geçti. 38’de henüz 5 yaşında bir çocuk olan Rıza Çiçek ile katliamı ve yaşadıklarını konuştuk. 1938 Dersim Katliamı sırasında henüz 5 yaşında olan Sıliç(Dilek) köyünden Rıza Çiçek şimdi 91 yaşında. Çiçek yaşı itibarıyla birçok şeyi hatırlamıyor olsa da acısı hala taptaze. Çiçek o günleri şöyle anlatıyor, “Köyümüz Halvori köyünün tam karşısındadır. O dönem o su da o köylerin insanları da büyük acılar gördü. Ben hatırlamasam da ailemiz büyüklerimiz bize günlerce bu acıları anlattı. Büyüklerimizin anlattığı kadarıyla o köylerde 5 yıl düğün ya da eğlence yapılmadı.” 1938’in ardından ikinci yıkımı köy boşaltmaları ile yaşadıklarını, köyünden ailesiyle göçmek zorunda kaldığını söyleyen Çiçek, ‘Biz çok acı çektik’ diyor. DERSİMLİLER RESMİ ÖZÜR BEKLİYOR Resmi verilere göre; 13 bin 160 kişinin öldürüldüğü, 11 bin 818 kişinin sürgün edildiği askeri harekat 1938’in sonuna kadar sürdü. Binlerce sivilin hayatını kaybettiği, binlerce insanın sürgün edildiği, yüzlerce köyün boşaltılıp yakıldığı, yüzlerce kız çocuğunun kaybedildiği katliamın sonunda Seyit Rıza ve oğlunun da aralarında olduğu Dersim’in önde gelen aşiret liderleri Elazığ’daki Buğday Meydanı’nda idam edildi. Katliamın yıldönümünde birçok yerde anma etkinlikleri düzenleyen Dersimliler her sene resmi özür beklediklerini dile getiriyorlar. Dersimliler her 4 Mayıs’ta, ‘Kayıpların nerede oldukları araştırılsın, öldürülenlerin kimliklerinin tespiti için araştırma yapılsın, Seyit Rıza ve idam edilenlerin mezar yerleri açıklansın, Dersim Katliamı soykırım olarak tanınsın.” diyor. DERSİM/Beritan AVCI