Dersim’de Hayvancılık Bitme Noktasında: “Eskiden 500 Hayvanım Vardı, Şimdi Elimizde Bir Şey Kalmadı”
Dersim’in merkezinde hayvancılıkla geçimini sağlamaya çalışan Musa Kıt, anlattıklarıyla bölgedeki hayvancılığın içinde bulunduğu çıkmazı gözler önüne seriyor.
1994 yılında köylerin boşaltılmasıyla birlikte hayvanlarını satıp merkeze gelmek zorunda kalan Kıt, yıllar sonra yeniden hayvancılığa başlamış olsa da artan maliyetler ve devlet desteklerinin yetersizliği nedeniyle geçim mücadelesi veriyor.

Köy Boşaltmaları ve Göç
Musa Kıt, çocukluğundan beri hayvancılıkla uğraşıyor. Bir zamanlar 500’e yakın hayvanı, iki katırı ve arabasıyla köyde rahat bir hayat sürerken, 1994’te köylerin boşaltılmasıyla her şeyi değişiyor. “O zaman köyler boşaldığı zaman hayvanlarımızı sattık,” diyen Kıt, elindekileri sattığında neredeyse hiç para etmediğini anlatıyor. Bugün ise hayvancılığa tekrar başlamış ama şartlar eskisinden çok daha zor.
Yem Fiyatları Cep Yakıyor
Yem ve saman fiyatlarının artması, hayvancılığı sürdürülemez bir noktaya getirmiş durumda. “Bir torba yem, 1.000 TL’nin üzerindedir. Bir arpa 600-700 TL’dir” diyen Kıt, hayvanları beslemenin maliyetinin altından kalkılamaz hale geldiğini söylüyor. Dersim’de tarım alanlarının yokluğu da bu durumu daha da zorlaştırıyor: “Dersim’de tarım yok, tarla yok, bir şey yok. Her şey parayla zor.”
Devlet Desteği Yetersiz
Musa Kıt’ın en büyük şikayetlerinden biri de devlet desteklerinin yetersizliği. Hayvancılığı geliştirmek için kredi almak istediklerinde, köyde yaşamadıkları gerekçesiyle kredi verilmediğini belirtiyor: “Köyde değilsin, şehirde kredi vermiyorlar. Başkalarına faizsiz kredi veriyorlar, bize geldi mi faizli kredi bile vermiyorlar.”
“Tarım biterse her şey biter”
Dersim’de hayvancılık ve tarımın bitme noktasına gelmesi, sadece bireysel bir sorun değil. Tarım ve hayvancılıkla geçinen birçok aile, yüksek maliyetler ve destek eksikliği nedeniyle aynı sorunları yaşıyor. Bölgedeki göç ve köy boşaltmaları, tarımsal üretimin azalmasına ve hayvancılığın zorlaşmasına neden olmuş durumda. Musa Kıt’ın sözleri, bu durumun hem ekonomik hem de sosyal boyutlarını gözler önüne seriyor: “Tarım biterse, hayvancılık biterse her şey biter.”
DERSİM/Suay ABAK